Ilustracje muzyczne do Rozdziału 3
3.1.1. GUARDIA VIEJA: początki tanga
Posłuchaj
[1.1]: “Hotel Victora”, Vicente Greco y su Orquesta Tipica Criolla, 1911. Adres: youtu.be/ornttOyaOeE
[1.2]: “Armenonville”, Juan Maglio “Pacho”, 1912. Adres: youtu.be/jPCg2GKbPdo (pierwsza wersja utworu). Zob. też wersję nagraną przez Maglio w 1929r.: youtu.be/noWBnjGOQ6w
[1.3]: “La Cumparsita“, Roberto Firpo, 1916. Adres: youtu.be/uK1Hjh_pM5s (pierwsze wykonanie tangowe; patrz też ramka poniżej).
3.1.2. GUARDIA NUEVA: po 1920 roku
Posłuchaj
[2.1]: “Mascaras”, Juan D’Arienzo, śpiewa Carlos Dante, 1928. Adres: youtu.be/F9k3SP-Qa-s (tu jeszcze nie słychać, skąd wzięło się jego późniejsze miano Króla Rytmu).
[2.2]: “El tigre”, Francisco Canaro, śpiewa Roberto Maida, 1928 Adres: youtu.be/oq-QYkVuhy8 (zauważ śpiew estabrillo, który pojawia się w połowie utworu i tylko na kilkadziesiąt sekund).
[2.3]: “Vida Mia” Orquestra Osvaldo Fresedo, śpiewa Roberto Ray 1933. Adres: youtu.be/Ui4hLGHF3iE
[2.4]: “La casita de mis viejos” Sexteto Julio de Caro, 1932. Adres: youtu.be/-81SVqUK5JE
3.1.3. ZŁOTA ERA TANGA, 1935-1955
Posłuchaj
[3.1]: “Humillacion”, Rodolfo Biagi (śpiewa Jorge Ortiz), 1941. Adres: youtu.be/zDcvLo1N6BU
[3.2]: “Déjame así”, Alfredo De Angelis (śpiewa Floreal Ruíz), 1943. Adres: youtu.be/I9nqGLqqkos
[3.3]: “Jamás retornarás”, Miguel Caló (śpiewa Raúl Berón), 1942. Adres: youtu.be/mHTG9FI2yrA
[3.4]: “Malena”, Orquestra Lucio Demare (śpiewa J. C. Miranda), 1942. Adres:youtu.be/VbWcgUbgJy8
[3.5]: “La murra”, Roberto Firpo (instrumentalne), 1936. Adres: youtu.be/ByFGwd4q_JM (to tango powstało 20 lat wcześniej; poza nowym w tangu fortepianem słychać tu także parę instrumentów dętych).
[3.6]: “Patria Mía”, Pedro Laurenz (śpiewa Alberto Podestá), 1943. Adres: youtu.be/mfj27STEfo0
[3.7]: “Patetico”, Osvaldo Pugliese, 1943. Adres: youtu.be/9n99mx5Cljg
[3.8]: “Bahía Blanca”, Carlos Di Sarli (instrumentalne), 1957. Adres:youtu.be/7M44Ju5vvuU
[3.9]: “Barrio de tango”, Aníbal Troilo (śpiewa Francisco Fiorentino), 1942. Adres: youtu.be/Na9PZD06QHY
[3.10] (zobacz): “Nueve de Julio”, Juan D’Arienzo (1935), zapis wideo. Adres: youtu.be/wU89qhuTlNI
[3.11a] (zobacz): “Loca”, Juan D’Arienzo, 1942. Adres: youtu.be/8nbQc0S5GYg
[3.11b] (zobacz) zupełnie wyjątkowy zapis wideo wykonania tego samego utworu (TV, 1968). Adres: youtu.be/3Z5qEKxfmm8
[3.12]: “Rosarina Linda”, Osvaldo Fresedo (śpiewa Ricardo Ruiz), 1940. (Styl fresediano). Adres: youtu.be/P4l-er3c0-Y
3.1.4. DARK ERA; UPADEK TANECZNEGO TANGA I NARODZINY NUEVO, 1956-1982
Posłuchaj
[4.1a]: “Nonino”, Astor Piazzolla, 1961. Adres: youtu.be/Af0LfSoo0gU
[4.1b]: “Milonga del angel”, Astor Piazzolla 1983. Adres: youtu.be/DbAygn5SY7w
[3.2a]: “A Evaristo Carriego”, Osvaldo Pugliese, 1969. Adres: youtu.be/VbWcgUbgJy8 (zmienne tempo, utwór instrumentalny - dobre wyzwanie dla dobrych tancerzy).
[3.2b] Zob. też jego słynną aranżację taneczną Carlosa Gavito i Marceli Durán”: Adres: youtu.be/tIyY7fqCcis
[3.3a]: El Abrojo”, Carlos Di Sarli, 1958. Adres: youtu.be/sJ7Rcp8nlas (utwór instrumentalny spełniający wszelkie wymogi tanecznego);
[3.3b] “Hasta siempre amor”, Carlos Di Sarli, śpiewa Horacio Casares, 1958. Adres: youtu.be/mD_k4sXLvto
[3.4]: “A la gran muñeca”, Florindo Sassone y su orquesta típica, 1966. Adres: youtu.be/ey19y0HSG2M (jedna jego z wielu tanecznych aranżacji słynnych tang, tu z 1919 r.
[3.5]: “A La Gran Muñeca”, Orquesta Juan D’Arienzo, 1963. Adres: youtu.be/o32w6EAZYR4 (zawsze wierny własnemu stylowi).
[3.6]: “Flor del valle”, Sexteto Fulvio Salamanca, śpiewa Armando Guerrico, 1960. Adres: youtu.be/yNeefzflQmA
[3.7]: “El llorón”, Hugo Díaz. Adres: youtu.be/_uJvJLk3B2U
3.1.5. RENESANS TANGA ORAZ NARODZINY NEOTANGO: od 1983 r.
[1] Znów tradycyjnie
Posłuchaj
[5.1a]: “Loca”, interpretacja: Sexteto Roberto Siri. 2013. Adres: youtu.be/m3CU578LJy0 (interpretacja taneczna: Agnieszka Stach i Facundo Peñalva, zapis video live w Bielsku-Białej: L. Hojnacki)
[5.1b]: “La Cumparsita”, interpretacja: Band-O-Neon Orquesta Típica de Tango, Adres: youtu.be/40SWD7NSjAI
[5.1c]: “Pinap”, Orquesta Típica Misteriosa Buenos Aires. 2013. Adres: youtu.be/BwwD2qnFUIU (Interpretacja taneczna: Katarzyna Czech i Tymoteusz Ley, zapis video live w Brzegu: L. Hojnacki)
[2] NOWE NURTY I FORMY
Posłuchaj (supergrupy electrotango / neotango)
[5.2a]: “Barrio sur”, Tanghetto. Adres: youtu.be/NQ-e6auWXU8 (wideoclip) (argentyńska supergrupa; zob. też lista 200 utworów: https://goo.gl/9NdgUb)
[5.2b]: “Amor Que Se Baila”, Otros Aires. Adres: youtu.be/z0weW0O7oAA (jedna z milong hiszpańsko-argentyńskiej supergrupy neotango)
[5.2c]: “Diferente”, Gotan Project. Adres: youtu.be/trhVofdeF-w (wideoclip) (europejska supergrupa, która wprowadziła electrotango na listy przebojów)
[5.2d]: “Pa’ Bailar”, Bajofondo Tango Club. Adres: youtu.be/EfUspBo4EwM (wideoclip) (przebój urugwajskiej supergrupy)
[3] NIETANGO
Posłuchaj (nietango: utwory muzyki popularnej nie komponowane z myślą o tangu, do których tańczy się tango.)
[5.3a]: “Stop”. Goran Bregović. Adres: youtu.be/G4PO0j-M8h4?t=20s (tempo tanga)
[5.3b]: “Be That Man”. Goran Bregović. Adres: youtu.be/5SFGQJwhyjU (tempo milongi)
[5.3c]: “Korzkiew (Aptekarzowa)”, Grzegorz Turnau. Adres: youtu.be/DBb2IZpeglk?t=23s (walc)
[5.3d]: “Banana Boat Song (Day O)”, Harry Belafonte, 1956. Adres: youtu.be/PMigXnXMhQ4 (sześćdziesięcioletnie nagranie otrzymało drugie życia jako dobra baza do tangowej interpretacji)
3.2. TANGA, KTÓRE TAŃCZYMY RZADKO LUB WCALE
Posłuchaj
[6.1]: “Una cancion”, Anibal Troilo, śpiewa Roberto “Polaco” Goyeneche. 1971. Adres: youtu.be/7TjYiOCOmPw (wady: przykład typowy dla Dark Era of Tango: ten utwór zdecydowanie nie został zaaranżowany/wykonany z myślą o tańcu; Goyeneche bywa uważany za symbol wykonawcy śpiewającego “nie do tańca”).
[6.2]: “Tango del Mare”, Quadro Nuevo. Adres: youtu.be/xrXt_A69XzY (wady: wyraźny sznyt tanga międzynarodowego).
[6.3]: “Mi Corazon”, Bajofondo Tango Club. Adres: youtu.be/_KQtS2ZVq0Y (wady: silny, jednostajny 4/4, przydługawy: 4’32”. Zanudza tancerzy).
[6.4]: “Inmigrante”, Tanghetto. Adres: youtu.be/Ql1FEP0aWaM (wady: jak w [2]; dodatkowo jednostajność rytmu jest parokrotnie rozbijana wtrąceniami niekorzystnymi dla interpretacji tanecznej).
[6.5]: “A veces”, Otros Aires. Adres: youtu.be/X4SL33wyT9A (bardzo obiecujący dla wytrawnych tancerzy nuevo, jednak ma wady: b. niskie tempo - 80 bpm - trudne dla początkujących; dodatkowe utrudnienie: nieco jazzujący bandoneon).
3.3. TANGO POZA ARGENTYNĄ: URUGWAJ
Posłuchaj
[7.1]: “Morocho y cantor”, Donato Racciatti, śpiewa Horacio Palma, 1961. Adres: youtu.be/iTiVS3dQzAg
[7.2]: Milonga “De pura cepa”, Miguel Villasboas (instrumentalne). Adres: youtu.be/j_1Qe9ITGxI (tytułowe nagranie z płyty, której popularność przyniosła mu angielską złotą płytę).
3.4. TANGO POZA ARGENTYNĄ: POLSKA
Posłuchaj
[8.1a]: “Upić się warto” śpiewa Tadeusz Faliszewski, 1934. Adres: youtu.be/2vUXEaRZCjc
[8.1b]: “Wyspa Capri”, śpiewa Tadeusz Faliszewski, 1935. Adres: youtu.be/YDGCnnaEP_k (polska wersja, porównaj.: Isla de Capri, Fresedo/Ray: youtu.be/d5z81hD3QCs)
[8.2a]: “Daremnie prosisz”, śpiewa Adam Aston, 1935. Adres: youtu.be/6e404TWmoRg
[8.2b]: “Wszystko mi jedno”, śpiewa Adam Aston, 1933. Adres: youtu.be/RqxCMRkFNbU (kompozycja własna Astona; polskie tanga często miały aż tak smutne teksty)
[8.3]: “To ostatnia niedziela”, śpiewa Mieczysław Fogg, 1936. Adres: youtu.be/N-hg58QQmdc (to bardzo znana, ale nie pierwsza aranżacja tego tanga).
[8.4]: “Orchidea”, śpiewa Wiera Gran, 1935. Adres: youtu.be/7HwYZJWszD8 (polska wersja amerykańskiego tanga “Orchids in The Moonlight”; por. oryginał z 1933 r.: youtu.be/NsGDKJJvik8)
[8.5]: “Złociste chryzantemy”, śpiewa Tadeusz Popławski, 1939. Adres: youtu.be/djJGEWeeNUo (nagrane kilka dni przed wojną zamyka złoty okres polskiego tanga przedwojennego).
3.5. HISTORIA TANGA W SOCZEWCE JEDNEGO UTWORU
Posłuchaj “La Payanca” w różnych wersjach:
[9.1] Orquestra Celestino Ferrer (instr.), 1917. Adres: youtu.be/7VP1gjnfYZs
[9.2] Orquestra Eduardo Arolas (śpiewa) Pancho Cuevas,1917. Adres: youtu.be/PrTA7kMASt8
[9.3] Orquesta Típica Victor (instr.), 1926. Adres: youtu.be/qcmK6BKRtI4
[9.4] Orquestra Juan D'Arienzo (instr.), 1936. Adres: youtu.be/RM8hKG5MgI0
[9.5] Cuarteto Roberto Firpo (instr.), 1946. Adres: youtu.be/hJp-VZuaKKI
[9.6] Orquestra Juan D'Arienzo (instr.), 1949. Adres: youtu.be/XbRTtxCnLus
[9.7] Orquestra Juan D'Arienzo (instr.), 1954. Adres: youtu.be/9GoT9flovl4
[9.8] Orquesta Osvaldo Pugliese (instr.), 1964. Adres: youtu.be/vmTD7SxNTnw
[9.9] Orquestra Juan D'Arienzo (instr.), 1966. Adres: youtu.be/2KGVCwaPYjY
[9.10] Orquestra Color Tango (instr.), 1997. Adres: youtu.be/3v70KA1uLzM
3.6. MUZYKA, KTÓRA NIE JEST TANGIEM, A USŁYSZYSZ JĄ NA MILONGACH
Posłuchaj tangowalca:
Tu diagnóstico, José Betinotti (1913) (przykład wczesnego walca kreolskiego [vals criollo]). Adres: youtu.be/SUs3EtM3hrQ
Lágrimas Y Sonrisas, Rodolfo Biagi, 1941 (przykład wiecznie przebojowego tangowalca; nagranie z czasów Złotej Ery, jednak kompozycja pochodzi z 1914 r.). Adres: youtu.be/E-1a9PeaeTI
Lontano, Orquesta Típica Andariega, 2014 (przykład współczesnego tangowalca. Adres: youtu.be/WrSMrS2YURc